Tức giận là một cảm xúc bình thường và lành mạnh. Nhưng nhiều trẻ khó hiểu sự khác biệt giữa cảm xúc tức giận và hành vi hung dữ. Sự thất vọng và tức giận có thể nhanh chóng chuyển thành sự thách thức, thiếu tôn trọng, hành vi hung dữ khi trẻ không biết cách xử lý cảm xúc của mình.
Khi để tự do phát triển, hành vi hung hăng ở trẻ như đánh nhau, cãi nhau, la mắng, nhổ nước bọt và chọc ghẹo có thể dẫn đến các hệ lụy xấu. Ví dụ, đã có liên kết giữa tức giận và hành vi hung dữ với vấn đề học tập, bị bạn bè từ chối và sức khỏe tâm thần kém ở người trưởng thành. Đối với trẻ khó kiểm soát cơn giận, hãy sử dụng 5 chiến lược sau để giảng dạy kỹ năng quản lý tức giận.
CÁCH DẠY TRẺ KIỂM SOÁT TỨC GIẬN:
- Phân biệt giữa cảm xúc và hành động: Dạy trẻ nhận biết cảm xúc của mình, để họ có thể diễn đạt cảm xúc tức giận, thất vọng và thất bại. Hãy nói, “Được phép cảm thấy tức giận nhưng không được phép đánh nhau.” Giúp trẻ nhận thức rằng chúng cần kiểm soát hành động khi tức giận.
- Mô hình học kỹ năng quản lý tức giận: Cách tốt nhất để dạy trẻ cách xử lý tức giận là thông qua việc cho chúng thấy cách bạn xử lý cảm xúc khi tức giận. Nếu trẻ thấy bạn mất bình tĩnh, chúng có thể làm điều tương tự. Hãy diễn tả bạn cảm thấy thất vọng để trẻ hiểu rằng người lớn cũng có thể tức giận.
- Đặt ra quy tắc về cách xử lý tức giận: Hầu hết các gia đình đều có những quy tắc không chính thức về hành vi được chấp nhận và không chấp nhận khi tức giận. Tạo ra các quy tắc gia đình, viết ra mô tả những gì bạn mong đợi. Quy tắc về tức giận nên tập trung vào việc ứng xử tôn trọng với người khác.
- Dạy kỹ năng ứng phó tích cực: Trẻ cần biết cách xử lý tức giận một cách phù hợp. Thay vì chỉ nói, “Con đừng đánh em,” hãy giải thích trẻ có thể làm gì khi cảm thấy căng thẳng. Hãy nói, “Lần sau, hãy sử dụng lời nói của mình” hoặc “Hãy đi chỗ khác khi con tức giận.”
- Áp dụng thưởng phạt: Hãy thiết lập quy định thưởng phạt cho hành vi tức giận không lành mạnh. Điều này có thể bao gồm việc hạn chế thời gian chơi, mất quyền lợi hoặc phải giải quyết hậu quả của hành động của trẻ. Hình phạt cần phản ánh mức độ nghiêm trọng của hành vi.
Bằng cách áp dụng những chiến lược này, bạn có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng quản lý tức giận và xây dựng cơ sở cho sự phát triển tích cực trong tương lai.
QUY ĐỊNH THƯỞNG VÀ PHẠT KHI CẦN THIẾT:
Hãy quy định thưởng khi con bạn đạt kết quả tích cực tuân thủ các quy tắc quản lý tức giận và phạt nếu hậu quả tiêu cực khi chúng vi phạm các quy tắc này. Với kết quả tích cực, khuyến khích bằng phần thưởng như là tiền tiêu vặt, mua đồ chơi mới… có thể động viên trẻ sử dụng kỹ năng quản lý tức giận khi chúng tức giận.
Đưa ra hình phạt khi con bạn trở nên mất khiểm soát. Hình phạt hiệu quả có thể bao gồm rút ngắn thời gian chơi, cắt đặc quyền hoặc bồi thường bằng cách làm việc nhà nhiều hơn hoặc phải cho mượn đồ chơi cho đối tượng mà mình vừa ứng xử thô bạo.
LỜI CUỐI TỪ TÁC GIẢ:
Trẻ em gặp khó khăn trong việc kiểm soát tức giận là điều bình thường. Tuy nhiên, với sự hướng dẫn của bạn, kỹ năng của con bạn sẽ cải thiện. Khi trẻ em gặp khó khăn trong việc kiểm soát tức giận, hoặc vấn đề tức giận của chúng dường như ngày càng trở nên tồi tệ, quan trọng là hãy tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp. Một chuyên gia tâm lý có thể loại trừ bất kỳ vấn đề sức khỏe tâm thần cơ bản nào và có thể cung cấp sự hỗ trợ trong việc tạo ra một kế hoạch quản lý hành vi.
Trung tâm bồi dưỡng kỹ năng Thiên Tường ART
