Có rất nhiều thông tin về kỹ năng sinh tồn cơ bản, có thể bạn đang tự hỏi “Nên bắt đầu từ đâu?” Dưới đây là 6 yếu tố quan trọng của kỹ năng sinh tồn trong môi trường hoang dã giúp bạn tồn tại trong mọi tình huống.
SÁU KỸ NĂNG SINH TỒN CƠ BẢN:
SỐ 1: TÂM THÁI
Hơn bất kỳ kỹ năng nào khác, tâm thái của bạn xác định mức độ thành công trong một tình huống sinh tồn. Kỹ năng sống cơ bản đầu tiên này có thể quyết định giữa sự sống và cái chết! Để bắt đầu, hãy xem xét “QUI TẮC 3 ĐIỀU” Một người có thể sống được nhờ:
- 3 phút thiếu không khí
- 3 giờ thân nhiệt không được kiểm soát (ở nơi trú ẩn)
- 3 ngày không nước
- 3 tuần không thức ăn
“QUI TẮC 3 ĐIỀU” hướng dẫn về cách ưu tiên các kỹ năng sống cơ bản: trước hết là nơi trú ẩn, sau đó là nước và cuối cùng là thức ăn. Để sống sót trong một tình huống hoang dã khó khăn, bạn cũng cần đối mặt với nhiều thách thức mà không rơi vào tình trạng hoảng loạn. Khi đối mặt với một tình huống sống còn có thể xảy ra, hãy nhớ sử dụng nguyên tắc “SPEAR”:
- Dừng lại (Stop)
- Lập kế hoạch (Plan)
- Thực hiện (Execute)
- Đánh giá (Assess)
- Đánh giá lại (Re-evaluate)
Bằng cách đánh giá, lập kế hoạch và thực hiện các kỹ năng sinh tồn cơ bản một cách có hệ thống, bạn sẽ giúp tâm trí và cơ thể của mình tích cực tham gia giải quyết tình huống của bạn. Điều này sẽ giúp rất nhiều trong việc tránh hoảng loạn và các trạng thái cảm xúc tiêu cực khác. Bằng cách duy trì một tâm thái tích cực, khả năng sống sót của bạn được cải thiện đáng kể!
SỐ 2: NƠI TRÚ ẨN
Nhiều người bị đẩy vào tình huống sống còn thường gặp nguy hiểm nghiêm trọng vì tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố thời tiết. Đa số mọi người trong tình huống khẩn cấp đều chết vì lạnh, điều mà có thể dễ dàng tránh được với kỹ năng sinh tồn cơ bản. Khả năng dựng một nơi trú ẩn là rất quan trọng trong các tình huống khẩn cấp . Điều quan trọng là phải ngăn chặn hoặc giảm thiểu sự mất nhiệt, hoặc nếu ở trong môi trường sa mạc, giảm thiểu sự mất nước. Dưới đây là một số điều cần xem xét khi lên kế hoạch xây dựng một nơi trú ẩn:
Xem xét về nơi trú ẩn:
- Vị trí (xa nguy hiểm, gần nguồn vật liệu)
- Cách nhiệt (từ đất, mưa, gió, không khí)
- Nguồn nhiệt (nhiệt độ cơ thể hoặc nhiệt từ lửa)
- Nơi ở cá nhân hoặc nhóm
Có nhiều loại nơi trú ẩn để cân nhắc bao gồm nơi trú ẩn tự nhiên như hang động, gốc hay thân cây rỗng, cũng như xây dựng nơi trú ẩn bằng nguyên vật liệu có sẵn như đá, tre gỗ, cành cây, cỏ khô, lá khô… và nơi trú tuyết. Trong số các nơi trú ẩn được liệt kê, túp lều rơm thường là thực tế nhất để xây dựng ở bất kỳ môi trường nào.
SỐ 3: NƯỚC
Vì cơ thể con người chiếm khoảng 78% nước, điều này không ngạc nhiên khi nước được ưu tiên hơn lửa hoặc thức ăn. Lý tưởng nhất, một người nên uống khoảng một gallon (1 gallon bằng khoảng 3.78 lít) nước mỗi ngày. Nhiều người mất mạng do thiếu nước, và/hoặc từ suy giảm thể lực do vi khuẩn ảnh hưởng trong nước chưa được xử lý. Ngoài các loại vi khuẩn, các khoáng chất và kim loại có thể được tìm thấy trong nước ở các khu vực sản xuất công nghiệp và nông nghiệp. Nguồn nước sạch nhất trong môi trường hoang dã là suối, các dòng nguồn tự nhiên và thu sương buổi sáng. Các phương pháp hiện đại phổ biến để lọc/xử lý nước bao gồm thiết bị lọc và xử lý hóa học như iot. Đây có thể là những giải pháp hiệu quả nếu bạn có các vật dụng này trong các tình huống khẩn cấp. Một phương pháp tự nhiên khác là dùng virus và vi khuẩn để làm sạch nước. Hạt nho là một sản phẩm được bán như một chất có thể làm sạch nước, mặc dù có một số tranh cãi về việc nó có hiệu quả 100% hay không. Phương pháp phổ biến nhất và đã được chứng minh để làm sạch nước một cách an toàn là đun sôi. Đun nước đến sôi và duy trì tiếp tục sôi trong 2-3 phút sẽ tiêu diệt vi khuẩn và virus.
Bằng cách duy trì tâm thái tích cực, tạo nơi trú ẩn và có được nước sạch, một người có thể sống sót thành công trong nhiều tuần.
SỐ 4: LỬA
Mặc dù không trực tiếp là một yếu tố sinh tồn thiết yếu, nhưng làm ra lửa là một trong những kỹ năng cơ bản sinh tồn hữu ích nhất. Nó giúp làm ấm cơ thể hoặc nơi trú ẩn của bạn, làm khô quần áo, đun sôi nước và nấu ăn. Hơn nữa, lửa còn hỗ trợ tâm lý trong tình huống sinh tồn, tạo ra cảm giác an toàn và bảo vệ.
Lý tưởng nhất, khi đi du lịch trong hoang dã, bạn nên mang theo nhiều công cụ để tạo lửa, như bật lửa, diêm, đá lửa và thép, v.v… Ngay cả khi có những công cụ này, việc tạo lửa có thể khó khăn trong thời tiết xấu. Chúng tôi khuyến khích bạn luyện tập tạo lửa trong các điều kiện thời tiết và trong các môi trường khác nhau. Kỹ năng tạo lửa tốt là không thể đánh giá. Nếu bạn không có công cụ tạo lửa hiện đại, việc tạo lửa bằng ma sát vẫn là kỹ thuật nguyên thủy hiệu quả nhất. Các phương pháp tạo lửa thông dụng bằng ma sát bao gồm máy khoan hình cung, khoan tay, que và cưa tạo lửa.
SỐ 5: THỨC ĂN
Có thể bạn ngạc nhiên khi thấy thức ăn đứng ở vị trí thấp trong danh sách ưu tiên kỹ năng sinh tồn cơ bản, bởi vì chúng ta có thể sống sót được lâu hơn mà không có thức ăn so với việc có nơi trú ẩn và nước. Hãy nhớ “Quy tắc của Ba”: con người có thể sống mà không cần thức ăn trong khoảng 3 tuần (tuy nhiên, chắc chắn bạn sẽ không muốn sống mà không có thức ăn trong thời gian đó!). May mắn thay, hầu hết môi trường tự nhiên đều đầy đủ các nguồn thực phẩm đa dạng có thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của chúng ta. Cây cỏ hoang dã thường cung cấp những loại thực phẩm dễ tiếp cận nhất, thêm vào đó, côn trùng và động vật nhỏ hoang dã cũng có thể hỗ trợ nhu cầu dinh dưỡng của chúng ta trong tình huống sinh tồn.
Trong môi trường rừng nhiệt đới như Việt Nam, có nhiều loại thực phẩm tự nhiên có thể tìm kiếm và ăn được nếu bạn bị lạc nơi hoang dã. Tuy nhiên, cần phải cẩn thận và chắc chắn bạn nhận biết đúng các loại thực phẩm để tránh nguy cơ độc hại.
Nhớ rằng việc nhận diện đúng loại thực phẩm và biết cách chế biến là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và tránh nguy cơ độc hại. Nếu bạn không chắc chắn, hãy tránh ăn các loại thực phẩm mà bạn không nhận biết được, và nếu có thể, tham khảo ý kiến của người địa phương có kinh nghiệm.
SỐ 6: KỸ NĂNG THIÊN NHIÊN
Càng biết nhiều về thiên nhiên, bạn sẽ càng có khả năng sống sót tốt hơn ngoài trời. Để trở thành một người sành sỏi tồn tại ở nơi hoang dã, ngoài những kỹ năng cơ bản, đòi hỏi hiểu biết sâu sắc về nhiều kỹ năng thiên nhiên khác nhau. Ví dụ, kỹ năng theo dõi động vật hoang dã cho phép bạn tìm kiếm thực phẩm hiệu quả từ động vật hoang dã, và kiến thức về đông y dược cho phép bạn chữa trị bệnh tật bằng các loại cây dại. Đặc biệt là tình huống bạn chọn cách sống tự nhiên trong một thời gian dài, kiến thức về thiên nhiên là vô cùng quý báu.
Những tổ tiên săn bắt-hái lượm của chúng ta đều có hệ thống phân loại cho các hệ sinh thái, biết tên gọi của chúng, hiểu về công dụng của chúng, nhận biết cách chúng liên quan với nhau, và biết rõ cách sử dụng tài nguyên đó một cách bền vững. Kiến thức này là nền tảng giúp họ phồn thịnh trong môi trường tự nhiên.
Cho dù bạn chỉ là người thực hành kỹ năng sinh tồn giải trí, kiến thức cơ bản về các ngành khoa học tự nhiên (như thực vật học, sinh thái học, địa chất học, v.v…) cũng có thể rất hữu ích và làm phong phú thêm trải nghiệm của bạn. Điểm tuyệt vời để bắt đầu là mua các sách hướng dẫn thực địa về thực vật và động vật ở khu vực nơi bạn sống. Những nguồn thông tin này có thể giúp bạn bắt đầu nhận diện các loài và hiểu cách chúng tương tác với nhau.
Bây giờ, với sáu chìa khóa này đến với kỹ năng cơ bản của bạn, bạn đã sẵn sàng để sống sót ngoài tự nhiên hoang dã!
Trung tâm bồi dưỡng kỹ năng Thiên Tường
