Khởi động một tiết học là hoạt động quan trọng nhằm thu hút sự chú ý của học sinh, tạo không khí sôi động, và giúp các em chuẩn bị tinh thần tiếp nhận bài học mới. Tùy từng hoàn cảnh cụ thể, giáo viên lựa chọn hình thức phù hợp. Dưới đây là một số hình thức khởi động tiết học phổ biến:
HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC
Hát tập thể:
Chọn một bài hát vui nhộn, dễ nhớ và liên quan đến bài học. Ví dụ, nếu bài học về thiên nhiên, chọn bài “Em yêu cây xanh”.
Học sinh vừa hát vừa thực hiện các động tác minh họa đơn giản.
Nghe nhạc đoán ý:
Phát một đoạn nhạc hoặc giai điệu quen thuộc và hỏi học sinh nội dung bài hát hoặc cảm xúc mà nhạc gợi ra.
Ví dụ: Phát nhạc về mưa, học sinh đoán “Hôm nay ta sẽ học về thời tiết.”
TRÒ CHƠI KHỞI ĐỘNG
Trò chơi vận động:
Trò chơi “Làm theo hiệu lệnh”: Giáo viên hô “giơ tay, cúi đầu, vỗ tay” và học sinh làm theo. Ai làm sai sẽ bị loại hoặc làm lại.
“Nhảy tại chỗ”: Giáo viên bật nhạc, học sinh nhảy theo. Khi nhạc dừng, học sinh phải dừng ngay lập tức.
Trò chơi tư duy:
Trò chơi “Đuổi hình bắt chữ”: Giáo viên chiếu hình ảnh gợi ý và học sinh đoán nội dung liên quan đến bài học.
Trò chơi “Ghép từ khóa”: Giáo viên đưa ra các từ rời rạc, học sinh ghép thành một cụm từ đúng với chủ đề.
CÂU HỎI HOẶC CÂU ĐỐ KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi gợi mở:
Ví dụ: “Nếu bạn có một siêu năng lực, bạn muốn làm gì?” (Liên quan đến bài học về khám phá bản thân).
“Con người sống dưới nước được không? Vì sao?” (Dẫn dắt bài học về sinh học).
Câu đố vui:
“Cái gì có tai mà không nghe được?” → Đáp án: Cái cốc, cái nồi. (Dẫn dắt bài về nhận biết đồ vật).
“Bức tường nào mạnh nhất?” → Đáp án: Tường lửa. (Gợi mở bài học công nghệ).
CHIA SẺ CẢM XÚC
Giáo viên hỏi:
“Hôm nay các em cảm thấy thế nào?”
“Có ai muốn chia sẻ câu chuyện vui trong tuần không?”
Tạo một “Bảng cảm xúc” (happy, sad, excited) để học sinh gắn sticker hoặc ký hiệu phù hợp với cảm giác của mình.
HOẠT ĐỘNG ĐỘNG NÃO (BRAINSTORMING)
Gợi ý từ khóa: Giáo viên viết một từ khóa lên bảng (ví dụ: “Nước”) và yêu cầu học sinh liệt kê nhanh những gì mình biết về từ đó (sông, mưa, biển…).
Suy nghĩ nhanh: Hỏi: “Các em nghĩ điều gì xảy ra nếu không có ánh sáng?” để khuyến khích tư duy mở đầu bài học.
KỂ CHUYỆN NGẮN HOẶC CHIẾU VIDEO
Kể chuyện:
Chọn câu chuyện liên quan đến bài học, như “Con kiến và hạt lúa” (Bài học về sự chăm chỉ).
Kết thúc câu chuyện bằng câu hỏi gợi mở để học sinh đoán ý nghĩa.
Chiếu video:
Chọn video ngắn (1-2 phút) gợi mở nội dung bài học, ví dụ: Một đoạn phim hoạt hình về động vật dẫn đến bài học về thế giới tự nhiên.
HOẠT ĐỘNG ĐỘNG TÁC HOẶC KỸ NĂNG
Làm nóng cơ thể:
Hướng dẫn học sinh thực hiện các động tác đơn giản: vươn vai, xoay người, vỗ tay theo nhịp, hoặc bài thể dục nhanh.
Kỹ năng thực hành:
Nếu bài học về đồ vật, yêu cầu học sinh nhặt đồ vật trên bàn mình và mô tả ngắn gọn.
Dẫn dắt bằng câu hỏi: “Ai có thể chỉ ra cách cầm bút đúng không?” để tạo liên kết vào bài học mới.
ĐỌC THƠ HOẶC CÂU DANH NGÔN
Đọc thơ: Chọn những bài thơ ngắn, dễ hiểu.
Ví dụ:
“Học hành chăm chỉ, điều tốt sẽ đến,
Kiến thức hôm nay, là bước tiến mai sau.”
Câu danh ngôn:
“Muốn đi nhanh, hãy đi một mình. Muốn đi xa, hãy đi cùng nhau.” (Bài học về hợp tác).
“Không có thành công nào mà không cần nỗ lực.” (Bài học về kiên trì).
SỬ DỤNG HÌNH ẢNH HOẶC VẬT DỤNG TRỰC QUAN
Giáo viên chuẩn bị một vật dụng liên quan đến bài học (như quả bóng, chiếc lá, hoặc bút màu).
Hỏi: “Vật này gợi nhớ điều gì?” hoặc “Các em đoán xem hôm nay mình sẽ học gì qua chiếc lá này?”
THẢO LUẬN NHÓM NGẮN
Gợi ý thảo luận:
Chia lớp thành các nhóm nhỏ (2-4 học sinh).
Đưa ra câu hỏi: “Nếu là một siêu anh hùng, em sẽ làm gì để giúp bạn bè trong lớp?”
Mỗi nhóm chia sẻ ý kiến trong 1 phút để cả lớp cùng nghe và tương tác.
LƯU Ý KHI TỔ CHỨC KHỞI ĐỘNG
Ngắn gọn: Hoạt động khởi động chỉ nên kéo dài từ 3-5 phút.
Đa dạng: Thay đổi hình thức khởi động thường xuyên để tránh sự nhàm chán.
Tính tương tác cao: Chọn những hoạt động khuyến khích sự tham gia của tất cả học sinh.
Liên kết bài học: Đảm bảo hoạt động khởi động có liên hệ với nội dung bài học để tạo sự kết nối liền mạch.
Những hình thức này không chỉ giúp tiết học bắt đầu một cách sôi động mà còn kích thích sự tập trung, hứng thú của học sinh, tạo tiền đề cho việc tiếp thu kiến thức hiệu quả.
Trung tâm bồi dưỡng kỹ năng Thiên Tường
Tham khảo
